Mhe. Eng. Dkt. Charles Tizeba (Mb.), Waziri wa Kilimo, Mifugo na Uvuvi ;
Mhe. Hamad Rashid Mohamed (Mb.), Waziri wa Kilimo,
Maliasili na Uvuvi (Zanzibar) ;
Mhe. Charles Mwijage (Mb.), Waziri wa Viwanda, Biashara
na Uwezeshaji;
Mhe. George Simbachawene (Mb.), Waziri wa Nchi, Ofisi ya
Rais Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa;
Mhe. Godfrey Zambi, Mkuu wa Mkoa wa Lindi;
Mhe. Halima Dendego, Mkuu wa Mkoa wa Mtwara;
Mhe. Jaji, Edward Mwesiumo, Mwenyekiti wa Bodi ya
Wadhamini wa TASO Taifa;
Ndugu Hassan Wakasuvi, Mwenyekiti wa Shirikisho la Vyama
vya Ushirika,;
Wageni Waalikwa;
Mabibi na Mabwana.
Habari za Asubuhi,
Kwanza
kabisa napenda kutoa shukrani zangu kwa wakulima, wafugaji na
wavuvi wote nchini kupitia Waziri wa Kilimo Mifugo na Uvuvi kwa heshima kubwa mliyonipa kwa
kunishirikisha kwenye sherehe hizi za kuhitimisha maadhimisho ya
Sikukuu ya Wakulima, Nane Nane Kitaifa.
Kama mnavyofahamu maadhimisho
haya ni ya kwanza kwangu kushiriki kama Makamu wa Rais wa Awamu ya Tano. Kwa niaba ya Mhe. Rais John Pombe Joseph
Magufuli na Serikali kwa ujumla natoa salamu na pongezi za Mhe. Rais kwa waandaaji kwani bila juhudi zenu mkusanyiko
huu usingekuwepo.
Natambua kuwa kwa miaka
mitatu mfululizo Mkoa wa Lindi umekuwa mwenyeji wa maadhimisho haya ya Nane
Nane. Hongereni sana wana Lindi kwa ukarimu wenu kwa wageni na kuweza kumudu
kwa ufanisi mkubwa nafasi hii ya uenyeji.
Aidha, nitakuwa mchoyo
wa fadhila iwapo sitotambua mchango mkubwa wa Wizara ya Kilimo Mifugo na Uvuvi
pamoja na Bodi ya Wadhamini ya TASO Taifa katika kuandaa na kufanikisha
shughuli hii muhimu katika kuendeleza kilimo, uvuvi, ufugaji na ushirika.
Niwasihi mchukue changamoto mlizozipata mwaka huu na kuziboresha ili mwaka
kesho sherehe zifane zaidi.
Nimetaarifiwa kuwa katika
sherehe za mwaka huu kuna washiriki ambao wametoa mchango mkubwa katika
kufanikisha maonesho haya. Na mimi mwenyewe nimeona mchango na juhudi zao katika mabanda kadhaa niliyopata fursa ya
kuyatembelea. Hii inatia moyo na naomba wengi zaidi mjitokeze mwakani.
Kwa namna ya pekee napenda
kutambua uwepo wa wananchi wote
mliojitokeza kwa wingi wenu kutembelea mabanda ya Wakala, Taasisi za
Umma na Sekta Binafsi wakiwemo wajasiriamali waliojitolea kuunga mkono na
kutambua juhudi hizi za Serikali. Kwa kuwa shughuli ni watu na watu ni nyinyi
basi sina shaka kusema shughuli yetu imefana. Asanteni wana Lindi na Mtwara na
wananchi wote kwa mapokezi mazuri ambayo nimeyapata kupitia viongozi wa Mkoa .
Ndugu Wananchi;
Maadhimisho ya Nane Nane ya mwaka huu yamekuja na kaulimbiu
inayosema, “Kilimo,
Mifugo na Uvuvi ni Nguzo za Maendeleo Vijana Shiriki Kikamilifu – Hapa Kazi
Tu”. Kaulimbiu hii inawakumbusha wakulima, wafugaji, wavuvi na wanaushirika
kuwa maendeleo yanajengwa kwa kutumia
viwanda vidogo, vya kati na vikubwa na kwa kutumia nguvu kazi ya vijana kama
chanzo cha kuzalisha malighafi katika Sekta hizo.
Kama mnavyofahamu sera
yetu ya Serikali ya Awamu ya Tano ni
kujikita katika uchumi wa viwanda.
Ndugu Wananchi, viwanda
tunavyovikusudia ni vile ambavyo sehemu kubwa ya malighafi yake itatoka ndani
hususani kweye Sekta za Kilimo, Mifugo, Uvuvi na maliasili nyingine. Tunategemea
kuwa viwanda vya aina hii vitatoa fursa ya kujenga mfumo wa uzalishaji ndani ya
nchi uliofungamana na kushikamana. Tutahakikisha kuwa viwanda hivi vinazalisha
ziada kwa ajili ya masoko ya nje pia. Tukifanikiwa kuzalisha kwa ajili ya soko
la ndani na nje tutaweza kuongeza akiba yetu ya fedha za kigeni na kutuwezesha
kutekeleza na kuendeleza mipango mingine kwa ajili ya ustawi wa uchumi wetu.
Vilevile tunakusudia kuwa viwanda hivi vitazalisha ajira nyingi kwa vijana wetu
ili tuweze kufikia asilimia 40 ya
ajira zitokanazo na viwanda kama tulivyoahidi.
Ili
tufanikiwe katika azma yetu hii na viwanda hivi vilete maendeleo tunayoyahitaji,
tutaendelea kubana matumizi, hasa matumizi yasiyo ya
lazima, kukusanya kodi
inayostahiki na kwa wakati, kupambana na rushwa na ufisadi na kutovumilia uvivu
na uzembe kwa watendaji wa umma.
Lakini ili mapambano
haya yaweze kufanikiwa ni jukumu letu sote kuunga mkono jitahada za Serikali kwa kulipa kodi
kwa wakati, kutoa na kudai risiti, kujiepusha na kukemea vitendo vya rushwa na
kujikita katika kufanya kazi kwa bidii ili kama taifa tuweze kufikia uchumi wa
kati ifikapo mwaka 2020 kama tulivyojiwekea katika Mikakati na Malengo yetu ya
Maendeleo.
Nafahamu kuwa mna
matarajio makubwa na sisi viongozi wa Serikali yenu, hivyo basi, napenda
kuwahakikishia kuwa tuna
dhamira ya dhati ya kuendelea kuwatumikia na kuwaboreshea huduma zote za
kijamii pamoja na kukuza
uchumi wa nchi kwa ujumla bila kujali Mikoa mnayotoka,
jinsia, dini au itikadi za vyama vyenu.
Ndugu Wananchi;
Leo sherehe hizi za
nane nane zimetimiza miaka 23 tangu Serikali ilipoamua kwa makusudi
kushirikiana na Chama cha Wakulima (TASO) na wadau wengine wa kilimo, uvuvi,
ufugaji na wanaushirika kuwa na jukwaa na darasa kwa ajili ya kujifunza,
kubadilishana uzoefu na kupeana mbinu mpya za kujikwamua kiuchumi kwa njia ya
kufundisha wakulima, wavuvi na wafugaji. Maadhimisho haya yasingetimiza miaka
hiyo pasipo ushirikiano wenu.
Maadhimisho haya ya
Nane Nane ni moja katika juhudi za Serikali za kuboresha shughuli za kiuchumi
katika Taifa ambapo zaidi ya asilimia 75 ya wananchi wake wanajihusisha; wameajiriwa
au kujiajiri katika kilimo, mifugo
na uvuvi. Kwa mantiki hiyo, tutaendelea kuzipa sekta hizi za
kilimo, mifugo na uvuvi kipaumbele stahiki
ili zichangie kwa kiasi kikubwa mapato na hatimaye uchumi wa nchi yetu. Hivyo
basi niwaombe muendelee kuiunga mkono Serikali katika jitahada zake za kuleta
ufanisi katika sekta hizi.
Nyote
mnafahamu
kuwa Serikali imekuwa ikiongeza bajeti ya sekta ya kilimo kila mwaka.
Bajeti hii imeendelea kuongezeka kutoka shilingi
bilioni 233.3 mwaka 2005/2006 hadi kufikia shilingi bilioni 1,360.3
mwaka 2015/2016. Mbali na kuongeza bajeti
ya Wizara hiyo, vilevile Serikali imeweka mikakati na mipango ambayo
imerahisisha utendaji. Mipango hii imesaidia kuongezeka kwa matrekta
makubwa na madogo kutoka 7,491 mwaka 2005/2006 hadi 16,478 mwaka
2015/2016 na hivyo kupunguza matumizi ya jembe la mkono kutoka
asilimia 70 hadi asilimia 62.
Vilevile
Serikali
imeongeza idadi ya Maafisa Ugani katika kilimo, kutoka 3,379 mwaka
2005/2006 hadi 8,756 mwaka 2015/2016. Pia vituo vya utafiti wa kilimo
vimeongezewa rasilimali fedha, watu na vitendea kazi. Kwa upande
mwingine Serikali
imefanya jitahada mahsusi za kufufua mashamba ya mbegu kwa kuhusisha
sekta
binafsi, Jeshi la Magereza na Jeshi la Kujenga Taifa katika kuzalisha
mbegu
bora za mazao ya chakula. Aidha, Wakala wa Mbegu za kilimo (ASA)
iliongezewa fedha ili kuongeza uzalishaji.
Mkakati huo, umezaa matunda kwa kuongeza uzalishaji wa mbegu bora kutoka
tani 10,477.17 mwaka 2005/2006
hadi tani 32,340 mwaka 2015/2016.
Vilevile katika
kuendeleza kilimo, Serikali ilizindua rasmi Benki ya Maendeleo ya Kilimo
Tanzania (TADB) tarehe 8 Agosti, 2015. Benki hii ilianzishwa kwa malengo makuu
mawili ambayo ni: kusaidia upatikanaji wa utoshelevu wa chakula ambao ni
endelevu nchini; na pili kusaidia katika kuleta Mapinduzi ya Kilimo kutoka kilimo cha kujikimu kwenda kilimo cha
kibiashara ili kuchangia kwenye ukuaji wa uchumi wa Taifa na kupunguza
umaskini.
Benki hii
ya Maendeleo ya Kilimo tayari imeanza kutekeleza majukumu yake kwa kuvijengea
uwezo vikundi vya wakulima 89 vyenye jumla ya wakulima 21,526 ambapo jumla ya
mikopo yenye thamani ya shilingi bilioni 1.006 imetolewa. Jitahada hizi za Serikali zimezaa mabadiliko
mengi chanya kama vile kuongezeka kwa tija na uzalishaji katika nyanja
mbalimbali ambako kumetokana na kuongezeka kwa teknolojia na matumizi sahihi ya
pembejeo ikiwemo mbolea na mbegu bora.
Ongezeko la ubunifu wa
teknolojia ndiyo msingi wa kuendelea kuwa na sherehe hizi za maonesho ya kilimo,
mifugo na uvuvi kwa lengo la kuzisambaza kwa njia mbalimbali na kuzitumia kwa
ufanisi zaidi ili kuboresha hali ya maisha ya mtanzania kiafya na kimapato.
Ndugu Wananchi;
Japokuwa tumeweza
kuongeza uzalishaji bado kumekuwa na changamoto mbalimbali kama vile upatikanaji
wa masoko ya uhakika na bei nzuri kwa mazao ya wakulima, wafugaji na wavuvi; na
uchache wa maghala ya kuhifadhi mazao ambao hupelekea mazao mengi kuharibika kabla
ya kufika sokoni. Mbali na changamoto hizi vilevile kuna changamoto nyingine
kama
- uhaba wa pembejeo;
- migogoro ya wakulima na wafugaji;
- tatizo la masoko;
- wakulima kukopwa mazao yao;
- tozo zisizokuwa za lazima;
- upungufu wa Wataalamu wa Ugani;
- upungufu wa maghala, mabwawa, malambo, majosho;
- vifaa duni vya wavuvi;
- upotevu wa mazao ya uvuvi;
- Uvuvi haramu;
- uzalishaji duni wa vifaranga bora vya samaki na uzalishaji mdogo wa chakula bora cha samaki; na
- uwekezaji mdogo hususani viwanda vya mazao ya uvuvi, na hasa katika ukanda wetu wa baharÃ.
Kwa kiasi Serikali
imeweza kukabiliana au kuondoa kabisa changamoto hizi kutokana na jitihada za maksudi
zinazochukuliwa ili kuhakikisha kuwa maghala ya kisasa yanaendelea kujengwa
nchi nzima.
Kwa upande wa changamoto
ya kupata masoko na kupata bei nzuri ya bidhaa, Serikali inaendelea na
maandalizi ya kuanzisha soko la bidhaa pamoja na kuhawamasisha wazalishaji
kujiunga kwenye Vyama vya Akiba na
Mikopo (SACCOS) ili kuweza kunufaika na fursa zinazoweza kupatikana kutoka
kwenye vyama hivyo. Tutaendelea
kuboresha na kuendeleza misingi hii ili kuongeza kasi ya kuleta mapinduzi
makubwa katika kilimo, mifugo na uvuvi.
Ndugu Wananchi;
Mbali na mikakati
niliyoitaja hapo awali ambayo mengi imelenga katika sekta ya kilimo cha mazao;
Serikali vilevile imekuwa na dhamira ya kudumu
ya kuhakikisha kuwa inaleta mageuzi katika Sekta ndogo ya Mifugo kupitia
Programu ya Kuendeleza Sekta ya Mifugo. Tayari tumeshachukua hatua za kuainisha changamoto
zinazoikabili sekta hii na kuzitengenezea mkakati. Mtakumbuka ya kwamba katika
matukio tofauti Serikali imeahidi kutoa kipaumbele kwenye kuendeleza sio tu
Sekta ya Kilimo bali pia sekta ya Mifugo na Uvuvi ambayo nayo pia ikiwekewa
mkazo inaweza kuwa na mchango mkubwa
zaidi kwenye pato la taifa.
Nimepata tarifa kuwa safari
yetu ya kuanza kuondoka kwenye uchungaji kwenda kwenye ufugaji imeanza. Nimeambiwa kuwa, baadhi ya vijiji sasa vinaandaa
mipango ya matumizi bora ya ardhi na hivyo vinatenga maeneo ya kilimo na ya
ufugaji. Natoa rai kuwa tuendelee kuhimiza vijiji vyetu kutekeleza mipango hiyo
ili wafugaji wapate maeneo ya malisho mbali na mazao ya wakulima. Vilevile tuwahimize
kuhusu umuhimu wa matumizi ya teknolojia
ya uhimilishaji kama mlango wa kuingilia kwenye kuboresha kosaafu za mifugo
yetu.
Ndugu Wananchi;
Natumai
mmeshuhudia juhudi za Serikali za kuongeza
idadi ya wagani wa mifugo kwa kuongeza
idadi ya wanachuo wanaodahiliwa kupitia Wakala wa Vyuo vya Mafunzo ya Mifugo (LITA)
kutoka 2,451 mwaka 2014/2015 hadi 2,500 kwa mwaka wa fedha 2015/2016; kati ya hao 1,034 ni wa Stashahada na 1,466
ni wa Astashahada. Mpaka kufikia mwezi Juni 2016, wanachuo 1,471 wamekwisha
hitimu mafunzo yao. Hii imesaidia Serikali kuongeza idadi ya Wagani wa Mifugo kutoka 8,541 mwaka
2014/2015 hadi 8,600 mwaka 2015/2016 kati ya 17,325 wanaohitajika, hata hvyo
kuna upungufu ya Wagani 8,725.
Ndugu Wananchi;
Hatua zilizochukuliwa katika
kupambana na changamoto katika Sekta ya Kilimo na Uvuvi; ni pamoja na:
Mosi, Mhe. Rais aliunda Wizara mpya kwa
kuiunganisha iliyokuwa Wizara ya Kilimo Chakula na Ushirika pamoja na Wizara
ya Maendeleo ya Mifugo na Uvuvi kuwa
Wizara moja ya Kilimo, Mifugo na Uvuvi akiwa na lengo la kurahisisha ufanyaji
kazi na kuongeza tija.
Pili, Serikali ilifuta baadhi ya kodi ambazo
hazikuwa na tija na manufaa kwa Wavuvi mfano, tumefuta kodi ya zana za uvuvi
ili kuwawezesha wavuvi kupata zana bora na za kisasa kwa bei nafuu zaidi.
Tatu, tumeimarisha vyuo vya uvuvi kwa kuanzisha
wakala wa Elimu na Mafunzo ya Uvuvi (FETA).
Nne, tumeongeza juhudi za kupambana na uvuvi
haramu ili kutunza mazingira, mazalia ya samaki na kuzuia kuvuliwa kwa samaki
wadogo.
Tano, tumeimarisha maabara ya Taifa ya Samaki
iliyopo Nyegezi Mwanza kwa kuweka vifaa vya kisasa na wataalam ili iende na
wakati.
Sita, tumeongeza msukumo wa kuhimiza ufugaji wa
samaki na kuwezesha mabwawa ya samaki
kuongezeka kutoka 21,300 mwaka 2014/2015 hadi 22,545 mwaka 2015/2016.
Ili
kuhakikisha jitihada hizi zinaleta matokeo chanya, Serikali imeendelea kuratibu na kusimamia uvunaji na matumizi
endelevu ya rasilimali za uvuvi nchini. Japokuwa bado matukio ya Uvuvi haramu yanaenedelea kujitokeza, lakini mikakati hii imesaidia
kuongezeka kwa maduhuli kutoka sekta ya uvuvi kwa kiwango cha kuridhisha
kutoka shilingi bilioni 9.67 mwaka 2005/2006
hadi shilingi bilioni 17 mwaka 2015/2016. Hivyo basi nawaagiza mkaze kamba kwa kuwa bado tuna kazi kubwa ya
kufanya katika sekta hii ili kuongeza tija na mapato ya wavuvi na pato la taifa
kwa ujumla. Ili kufanikisha hili naielekeza Wizara kwa kushirikiana na Mamlaka za Serikali za Mitaa kufanya
sensa za uvuvi na kufuatilia ukusanyaji na uchakataji wa takwimu za uvuvi
katika maeneo ya maji makubwa na madogo ili tuweze kufahamu mchango halisi wa
sekta hii katika pato la Taifa.
Katika
hatua nyengine nimefarijika kuona kuna hatua zimeanza kuchukuliwa zenye lengo
la kuboresha usimamizi wa uvuvi wa bahari kuu. Nina hakika kuwa uvuvi katika
bahari kuu ukisimamiwa vizuri utaongeza mchango wa sekta ya uvuvi katika pato
la Taifa.
Ndugu Wananchi;
Napenda kumalizia kwa kuwashukuru
washiriki wote mliotumia muda wenu na rasilimali kuwepo hapa na kushiriki
katika kutoa elimu ya kuongeza uzalishaji, tija na kipato kupitia kilimo,
ufugaji, uvuvi na ushirika. Nimeona jinsi Wizara, Taasisi, Wakala za Serikali,
Halmashauri za Wilaya na vikundi vya wajasiriamali mlivyojipanga kikamilifu
katika kufanikisha sherehe hizi na hata mimi nimeridhika na jitihada zenu
wakati nikitembelea katika baadhi ya mabanda yenu. Uwepo wenu ulikuwa muhimu
sana katika kukamilisha shughuli za maadhimisho haya.
Nawashukuru tena viongozi
wa Mikoa ya Lindi na Mtwara kwa kazi kubwa mliyofanya katika kufanikisha
sherehe hizi kwa ngazi ya Kitaifa. Nimeambiwa kuwa Sherehe hizo zitaendelea
kufanyika hapa kwa miaka mingine miwili hivyo, ni matumaini yangu kuwa maonesho
haya yataendelea kuboreshwa kila mwaka ili yaweze kufikia kiwango cha kimataifa.
Katika kipindi hicho, ni
wajibu wetu kama Serikali kuona kuwa kiwanja hiki kinaendelea kutumika kama
darasa la wakulima, wafugaji na wavuvi hata baada ya maonesho haya kuhitimishwa.
Napenda kutoa wito kwa uongozi wa Mikoa hii kwa kushirikiana na Wizara za Sekta
ya Kilimo, Mifugo na uvuvi kuhakikisha azma ya kukifanya kiwanja hiki kuwa kituo
cha mafunzo ya wakulima, wafugaji na wavuvi inatimia.
Nimalizie kwa
kuwashukuru wananchi ambao ndio hasa walengwa wa Maadhimisho haya kwa kushiriki
kikamilifu na kufanikisha shughuli hii, na ni matumaini ya Serikali kwamba
mtazidisha mchango wenu katika uchumi, uhakika wa chakula na katika kuondoa
umaskini wa kipato.
Nawasihi mtumie fursa
hii kikamilifu ili kubadili kilimo, ufugaji na uvuvi kuwa wa kisasa na hatimae
tuboreshe maisha yetu na maendeleo ya Taifa letu. Kumbukeni kuwa kila mmoja
akitimiza wajibu wake ipasavyo, maendeleo ya viwanda yanawezekana, ajira
zitapatikana, uhakika wa chakula na lishe bora utakuwepo, sote kwa pamoja
tutasonga mbele, uchumi wetu utaimarika, na Taifa litastawi na kunawirika.
Baada ya kusema hayo
sasa natangaza rasmi kuwa Maadhimisho ya
23 ya Sikukuu ya Wakulima - Nane Nane kwa Mwaka 2016, yamefungwa rasmi.
Nawashukuruni sana kwa kunisikiliza.